در قسمت اول معرفی انواع چوب و کاربرد آن در صنعت نجاری به معرفی انواع چوب درختان و نوع چوب مناسب برای مصارف مختلف و هم چنین آشنایی با معایب چوب های خشک شده پرداختیم. در قسمت دوم، همانطور که گفتیم، به بررسی تقسیم بندی استفاده از چوب برای مصارف مختلف و به خصوص استفاده آن در ماشین آلات صنعت چوب می پردازیم و همچنین روکش های مختلف را معرفی خواهیم کرد. در تصویر زیر، شکل شماتیک مصارف سنتی چوب و مبدلهای آن را مشاهده میکنید.
1- صفحات فشرده چوبی (فرآورده های مرکب)
2- تخته لایهها
یکی از صفحات فشرده چوبـی (کامپوزیت های چوبـی) تخته لایه است. تخته لایـه عبارت است از چند لایه چوب نازک که پس از چسب زنی، روی هم قرار گرفته و از طریق فشـار و حرارت دادن به هم می چسبند. در تخته لایـه، جهت الیاف هر لایـه نسبت به لایـه زیرین خود ۹۰ درجه است. تخته های چند لایـه با تعداد لایـه های فرد ساخته می شوند، که نازک ترین آنها ۳ لایـه بوده و با توجه به نوع کاربردشـان ۵،۷،۹،… لایه نیز موجود است.
پس از پخت گرده بینه (منظور همان تنه درخت است) در بخار آب یا آب داغ، آن را با استفاده از روش لوله بری (Peeling) به لایه تبدیل می کنند. در این مرحله، لایههای تهیه شده به صورت نواری و یکپارچه هستند. که بعد از برش (به ابعاد مورد نظر) آنها را تا رطوبت مورد نظر خشک کرده و به کمک دستگاه پرس (ترکیب چسب و حرارت و فشار) به تخته لایه تبدیل می کنند.
3- تخته خرده چوب
برای زیبایی و دوام بیشتر تخته خرده چوب آن را با روکش های طبیعی و یا مصنوعی لترون ملامینه (HPL) روکش می کنند. در بازار کار ایران به تخته خرده چوب ۱۶ میلی متر روکش شده با روکش های مصنوعی لترون LETRON گفته می شود، در حالی که لترون فقط نام روکش کاغذی است که روی صفحات فشرده چوبی پرس می شود.
4- تخته فیبـر
ام دی اف مخفف واژه (Medium Density Fibreboard) تخته فیبر با چگالی متوسط است که جزو فرآورده های چوبی محسوب می شود. ام دی اف نوعی تخته فیبر است که به روش خشک تولید می گردد. دانسیته آن بین ۶۵۰ تا ۸۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب است. لبه چسبان (نوار لبه پی وی سی زن) یکی از دستگاههایی است که برای چسباندن لبههای دلخواه به تخته فیبر کاربرد دارد و با توجه به ویژگیهای مختلف و امکاناتی که دارد از قیمت متفاوتی برخوردار است.
تفاوت انواع فیبـر LDF ,MDF ,HDF در چیست؟
الف: LDF: تخته فیبر با چگالی پایین
مدل LDF با وزن مخصوص ۶۵۰-۵۵۰ کیلوگرم بر متر مکعب جهت استفاده در مواردی که نیاز به استحکام بالا وجود ندارد عرضه می شود. (ساخت پروفیل های تزئینی، ساخت غرفه های نمایشگاهی و … تنها برخی از نمونه های LDF محسوب میشود). LDF در صنعت درب به دلیل وزن مخصوص پایین کاربردی ندارد. دستگاه دورکن چوب (دستگاه برش ام دی اف) یا همان اره میزی یکی از دستگاههای مهم صنعت نجاری است که برای سایز کردن و بُرش ورقههای LDF کاربرد فراوانی دارد.
ب: MDF: تخته فیبر با چگالی متوسط
ج: HDF :تخته فیبر با چگالی بالا
با بیشتر کردن میزان فیبر، چسب و فشار در حین تولید، ورق های سنگین تری با چگالی بالای ۸۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب تولید می شود. افزایش چگالی فیبر علاوه بر افزایش استحکام، قابلیت های ماشین کاری و سطح سازی (رنگ و روکش) را افزایش خواهد داد. موارد استفاده ار فیبرهای سنگین عبارتند از: روکش های درب، کف پوش ها، پلهها، قفسه های صنعتی، میز کار و … است. دستگاههای دورکن چوب (دستگاه برش ام دی اف)، لبه چسبان (نوار لبه پی وی سی زن) و سی ان سی CNC چوب مهمترین دستگاهها برای تولید HDF محسبو میشوند که هر کدامشان ویژگی و مشخصات متفاوتی دارند و برای حجم مشخصی از تولیدات کارگاههای بزرگ و کوچک نجاری تولید شدند.
تخته فیبـر چیست؟
صفحات MDF پر مصرف ترین تخته فیبر در صنعت چوب است، که به صورت خام (بدون روکش) یا روکش شده طبیعی یا مصنوعی مورد استفاده قرار می گیرد. صفحات MDF از ضخامت ۳ تا ۸۰ میلی متر تولید می شود.
تخته تراشه OSB) ORIENTED STRAND BOARD)
چوب پلاستیک (Wood Plastic Composite)
کامپوزیت های چوب پلاستیک (Wood Plastic Composite) که امروزه به اختصار WPC نامیده می شوند کامپوزیتهایی هستند که از ترکیب الیاف چوب، پلاستیک و ترموپلاستیکها و نوعی آرد مخصوص ساخته می شوند. Play Wood نوع بسیار جدیدی از این محصولات می باشد. از مزایای این کامپوزیت ها مقاومت در برابر قارچ ها و حمله حشرات، جذب رطوبت بسیار پایین، مقاومت در برابر تغییرات شیمیایی، رنگ پذیری مناسب و… می باشد.
این کامپوزیت ها به شکل پروفیل و با صفحات تو پر یا توخالی تولید و از آن در ساخت صفحات رویه کابینت (تاپس)، پروفیل های در و پنجره، ساختمان سازی (نمای ساختمان، نرده، سقف کاذب، کفپوش و… ) خودروسازی (وسایل تزیینی داخلی)، دکوراسیون، راه آهن، کشتی سازی و مبلمان فضای باز (نیمکت ، گلدان، آلاچیق و … ) استفاده می شود.
روکش برای انواع چوب
امروزه اکثر صفحات فشرده در جهان به صورت روکش شده یا به عبارت بهتر روسازی شده مصرف می شوند. این روسازی ها شامل انواع روکشهای طبیعی (چوبی) و مصنوعی و رنگ و لاک های مختلف است. روکش به لایه ای نازک از چوب یا مواد مصنوعی گفته می شود که برای زیبا سازی و پوشش صفحات فشرده چوبی استفاده قرار می گیرد. در یک طبقه بندی کلی روکش ها به دو دسته طبیعی و مصنوعی تقسیم می شوند.
روکش طبیعی (چوبی)
معمولاً چوب های با نقوش زیبا و بدون عیب را به علت قیمت زیاد، به لایه های نازکی تبدیل می کنند که به آنها روکـش می گوییم. روکش های طبیعی طی فرآیند خاصی تولید میشوند؛ در واقع پس از پخت با آب داغ یا بخار آن را با روش های مختلفی (کاردی، لوله بری، اره ای، محوری) به روکش تبدیل می کنند.
اغلب از گونه های پهـن برگ روکش تهیه می شوند، اما از چوب های سوزنی برگ نیز این امکان وجود دارد، ولی مصرف کمتری دارند. از روکش های چوبی برای روکش کردن انواع اوراق فشـرده چوبی مانند خرده چوب، تخته چند لایه، تخته فیبـرها (MDF) و … استفاده می شود.
روکش مصنوعی (پلاستیک)
روکش های کاغذی Paper Foil:
- روکش ملامینه
- روکش های Finish Foil (لترون)
- لامینت ها (روکش HPL، CPL و…)
روکش با مواد ترموپلاستیک:
- روکش پلی وینیل کلراید PVC
- روکش های ورق اکریلیک
روکش های ملامینه:
روکش ملامینه از کاغذ های تزیینی (دکوری) آغشته به چسب ملامین فرم آلدهید (MF) ساخته می شود. دارا بودن تمام امکانات تزیینی و نیز مقاومت مناسب روکش ملامینه در برابر رطوبت، گرما، سایش و … دامنه وسیعی از کاربرد های متنوع برایMDF و تخته خرده چوب با روکش ملامینه را به وجود آورده است. این نوع روکش پرکاربردترین نوع روکش در جهان است.
روکش های لترون Finish Foil:
این نوع روکش در سال ۱۹۶۳ میلادی توسط یک شرکت آلمانی فعال در صنعت کاغذ اختراع شد و به سرعت در صنایع چوب و مبلمان جای خود را باز نمود به طوری که امروزه بالاترین مصرف را در بین دیگر انواع روکش بخود اختصاص داده است نوع روکش از کمترین دوام و مقاومت در برابر سایش، ضربه، گرما، رطوبت و … برخوردار است. از این روکش علاوه بر پوشش سطوح اوراق MDF و تخته خرده چوب برای ساخت نوار لبه ساده پشت چسب دار و… استفاده می شود. لترون نام یکی از تولیدکنندگان مشهور این نوع روکش است.
لامینت ها (روکش HPL،CPL):
لامینیتها؛ با اسم اختصاری High Pressure Laminate) HPL) ورقههای هستند با انعطاف پذیری کم (در ضخامت های ۰/۷ تا ۱/۵ میلی متر) و مرکب از چندین لایه (کاغذ کرافت، کاغذ دکوراتیو، ورقه های رنگی) که تحت تاثیر گرما و فشار به هم می چسبند. روکش های HPL در برابر عوامل مختلف مانند گرما، رطوبت، عوامل بیولوژیکی، مواد شیمیایی، خش و سایش و ضربه مقاوم است و می توان آن را به راحتی و به دفعات زیاد با آب و مواد پاک کننده تمیز کرد.
روکش های ترموپلاستیک:
الف: روکش های پلی وینیل کلراید (PVC):
این نوع روکش های از مواد گرمانرم (ترموپلاستیک) ساخته شده که در اثر گرما تغییر شکل داده و انعطاف بسیار بالایی دارند. این نوع روکش زیبایی روکش های HPL و ملامینه را ندارد، و در برابر گرما مطلقا مقاوم نیست؛ اما مقاومت آن در برابر رطوبت، بستگی به چسب مصرفی دارد که چسباندن آن استفاده می شود. از این روکش در سطوح ابزار خورده که دارای اختلاف سطح عمیق با انحناهای متعدد است استفاده می شود.
ب: روکش اکریلیک:
با قابلیت انعطاف زیاد، که از آن برای روکش کردن سطوح ابزار خورده، لبه های فرم دار و فرز خورده استفاده می شود.
در انتها لازم است به این نکته اشاره کنیم که گروه صنعتی آریو، ، تولید کننده و وارد کننده ماشین آلات صنعت چوب و فلز تمامی ابزارها و موادر و دستگاه های مورد نیاز این صنعت را با پشتیبانی اختصاصی و گارانتی و خدمات پس از فروش گسترده در کنار آموزشهای حرفهای ویژه به مشتریان خودش ارائه میکند.