معرفی قطعات مختلف دستگاه دورکن چوب

نگاهی گذرا به دستگاه دورکن چوب

همواره تکامل و پیشرفت ماشین آلات و ابزارها دارای رشد تکاملی بوده.دورکن چوب یا همون دستگاه برش ام دی اف نیز از این قائده مستثنی نیست و همواره در حال تکامل و پیشرفت در مشخصات فنی و اختصاصی شدن برای مصارف مختلف است. قبل از پیدایش تخته های چوب به شکل ورق مانند تخته سه لایه و ام دی اف، دورکن‌ها به شکل امروزی وجود نداشتند و تنها نسل قبل از آن یعنی اره میزی یا میز برش (Table saw) وجود داشتن و برای برش چوب و الوار کاربرد داشتند.

دورکن چوب یا میز بُرش (که در انگلستان به عنوان میز اره یا اره رومیزی نیز شناخته می شود) یک ابزار نجاری است که از یک تیغه اره دایره‌ای تشکیل شده است که بر روی یک اره نصب شده است و توسط یک موتور الکتریکی (به طور مستقیم، با تسمه یا چرخ دنده) به حرکت در می آید. تیغه از روی سطح میز بیرون می زند و چوب یا موادی که از روی سطح عبور داده می شود را برش میزند.

در بیشتر اره‌های رومیزی مُدرن، عمق برش با بالا و پایین بردن تیغه تغییر می‌کند. به عبارتی، هر چه تیغه بیشتر از میز بیرون بزند، برش عمیق‌تری در مواد ایجاد می‌شود. در برخی از اره‌های رومیزی اولیه، تیغه و آربور ثابت بود و میز بالا و پایین می‌شد تا ارتفاع تیغه تنظیم شود و همچنین، زاویه برش با تنظیم زاویه تیغه کنترل می شود. از طرفی برخی از اره‌های قبلی میز را زاویه می‌دادند تا زاویه برش را کنترل کنند.

بعد از پیدایش ورق‌های چوب و MDF نیاز به برش آنها و برش تحت زاویه و ایمنی بیشتر احساس میشد تا اینکه مکانیزم میز بُرش دچار تحول اساسی شد. میز کشویی نیز به این ماشین آلات اضافه شد و در مراحل بعدی برای بالا بردن کیفیت برش، ابزار خط زن نیز طراحی شد و در نهایت تبدیل شدند به دورکن‌هایی که امروزه میبینیم. در این تحولات شرکت‌های اروپایی همچون فلدر (Felder)، آلتندورف (Altendorf) و مارتین (Martin) و اس ام سی (SMC) نقش اساسی در تکامل این محصولات داشتند.

شرکت های آلتندورف و فلدر دو شرکت برتر و پیشگام در این میان داشتند. طوری که فلدر برای حل برخی از مشکلات دورکن ها مکانیزم ریل X_ROLL و مفصل Easy-Glide و … که همگی پتنت‌های انحصاری این شرکت است را به محصولات خود افزود. ما در مورد بسیاری از این موارد در مقاله آموزش کار با دستگاه دورکن چوب صحبت کردیم که خواندنش خالی از لطف نیست.

اجزای مختلف دستگاه دورکن چوب

با یک نگاه سطحی و به صورت استاندارد  میتوان اجزای مختلف دورکن را به صورت زیر لیست کرد:

1. یونیت برش
2. شاسی دستگاه
3. میز کشویی متحرک
4. گونیا جلوی دستگاه
5. گونیا و میز پشت اره
6. قسمت کنترلی و برد دستگاه

به طور کلی این محصولات دارای 6 واحد مجزا هستند که در همه دستگاه‌ها به صورت مشترک مورد استفاده قرار گرفته‌اند. عمده تفاوت مهمی که در این دسته از ماشین آلات صنایع چوب مشاهده میشود مربوط به مکانیزم کارکرد و کیفیت قطعات است و به صورت کلی اجزای یکسانی دارند. البته در برندهایی همچون فلدر و فرمت 4، موتورایز کردن گونیاها و دیگر گزینه‌های اضافی امکانات خیلی خوبی را در اختیار نجار قرار می دهد که میتوان آنها را در کلاس های بالاتری قرار داد، ولی در ماهیت دستگاه تغییری ایجاد نمیکند و همه این محصولات دورکن محسوب میشوند.

معرفی یونیت برش:

در ماشین آلات چینی و تایوانی یونیت برش تشکیل شده از قالب ریخته گری شده به همراه موتور و مکانیزم خط زن و چاقویی و سیستم تنظیم ارتفاع برقی و یا دستی. در برندهایی همچون کاوا KAWA و جووی Joway از کیفیت خیلی بالایی در مراحل ساخت یونیت بُرش استفاده شده و به همین دلیل است که این محصولات را در زمره بهترین های آسیا قرار می دهد.

اما در برندهای اروپایی علاوه بر آن امکانات دیگری نیز لحاظ می شود. به عنوان مثال در برند فلدر از مفصل متفاوتی تحت عنوان Esay Glide برای زاویه پذیری یونیت برش استفاده می شود که راحتی زاویه پذیری دستگاه را دو چندان کرده و همچنین میتواند کمک شایانی در ثابت ماندن محور تیغ اره بکند که در نهایت روی استهلاک ماشین موثر است و آن را کاهش میدهد.

از دیگر ویژگی‌های دیگر فلدر در یونیت برش می توان به سیستم DiDO یا شیار زن اشاره کرد و در دیگر مدل های آن می توان به سنسور تشخیص انگشت اپراتور اشاره کرد که امنیت کار با این دستگاه‌های دورکن چوب را بیش از پیش میکند.

معرفی شاسی دستگاه:

یکی از مهمترین قسمت‌های هر دستگاهی در هر نوع صنعتی شاسی دستگاه می باشد. شاسی یکپارچه، محکم و مقاوم یکی از نکات مهم در انتخاب دستگاه ایده آل می‌باشد. شاسی دورکن چوب معمولاً از ورق‌های فولادی ساخته می شود. دقت زیاد در خم ها، محل‌های برش خورده و قسمت های ماشین کاری شده و جوش‌کاری شده و … همگی جزو فاکتورهای اصلی یک شاسی مناسب است.

با یک بازدید از درون دستگاه متوجه می شویم در دستگاه استاندارد علاوه بر نکات فوق جریان هوای مورد نیاز برای خنک کردن موتورها و محل مناسب برای انباشت و عبور خاک اره و خروجی مناسب برای آن و همچنین محل مناسب جهت استقرار ادوات الکتریکی و الکترونیکی همگی به بهترین شکل لحاظ شده است. این قائده شامل تمام دورکن های کاوا، فلدر، آلتندورف و جووی می باشد و در طراحی این ماشین آلات تمام استانداردهای اروپایی و آمریکایی به راحتی قابل دیدن است.

میز کشویی متحرک:

لازمه برشی دقیق و ایمنی حین کار با این محصولات داشتن یک میز کشویی با کیفیت است. به طور عام در دستگاه های آسیایی و اروپایی از مکانیزم ریل و واگن برای این ماشین آلات استفاده می شود. مکانیزمی که به شرط استفاده از قطعات با کیفیت موقعیت خیلی خوبی را برای برش فرآهم خواهد کرد. از این رو  دو برند کاوا و جووی از این سیستم بهره میبرند.

اما ماشین آلات برند فلدر با وارد کردن سیستم X_ROLL توانسته فاصله خیلی زیادی بین خود و رقبایش در سطح جهان ایجاد کند. سیستمی که چندین برابر سیستم های متداول دیگر عمر خواهد کرد و تنظیمات ریل را در بهترین شرایط حفظ خواهد کرد. این طرح جزو پتنت های انحصاری فلدر است و در تمام جهان شناخته شده است. از طرف دیگر بعضی تولید کنندگان همچون جووی و مجدداً فلدر برای سبک بودن و در عین حال مقاوم بودن ریل دستگاه های خود از آلومینیوم آنودایز شده برای ساخت ریل استفاده می کنند.

این نوع آلومینیوم قیمت خیلی زیادی در بازار در تمام جهان دارد و ماشین آلات کاوا از نوعی آلیاژ آلومینیوم بهره میبرند که نه در سطح آلومینیوم آنودایز ولی مقاومت خیلی خوبی در برابر ضربه خواهند داشت. شیارهای تعبیه شده بر روی ریل امکان استفاده از انواع گیره ها را برای کاربر فرآهم خواهد آورد و عرض ریل نیز یکی از فاکتورهای مثبت دستگاه می باشد که در برند کاوا این موضوع به وضوح دیده می شود.

در مجموع ریلی خوب است که دارای عرض مناسب، دارای حرکت روان و مستقیم در خط باشد، دارای قطعات با عمر زیاد باشد و در برابر ضربه های ناگهانی مقاومت بالایی داشته باشد. نکته آخر اینکه وزن کمی داشته باشد تا تکانه کمتری به اوپراتور وارد نماید تا قابل کنترل برای افراد کم وزن باشد.

گونیا جلو دستگاه:

گونیا جلو به همراه متعلقات آن یکی از مهمترین قطعات برای تامین دقت در برش می باشد. تنظیمات ساده دقت زیاد و راحتی کار با آن همیشه قابل توجه نجاران میباشد. نکته ای که از دید فلدر و آلتندورف بسیار مورد توجه بوده است. تنظیمات دقیق با سه حرکت و باز و بست کردن ریل زیر 20 ثانیه از نکات مشهور این دستگاه ها می باشد. نکته ای که تایوانی ها را مجبور کرده که دوباره دست به کار شده و مکانیزم لوبیایی را در جووی پیاده کنند و سازندگان کاوا را نیز به تحرک واداشته و در محصولات خود از این مکانیزم‌ها به خوبی بهره برده اند. در نهایت می بینیم که همه این برندها دارای گونیای جلو بدون عیب و نقص می باشند.

گونیا و میز پشت اره:

یکی از قطعات مهم دیگر گونیای پشت اره است. قسمتی که در بعضی مدل های فلدر موتورایز شده و کاملاً اتوماتیک عمل می کند و در آلتندورف مکانیزم جادویی دارد و در کاوا و جووی از کلاس معمولی می باشد ولی با کیفیت و مرغوب. با یک حرکت باز شده و به راحتی تنظیم میشود و با یک حرکت قفل می شود و با یک پیچ کنترلی تنظیمات در حد میلی متر انجام می شود و مهارت برش نجار را دو چندان می کند. میز تخت و قسمت سنگین دستگاه علاوه بر اینکه یک پیشخوان برای برش کار است هرگونه لرزش و نویزی از دستگاه را دفع میکند.

قسمت کنترلی و برد دستگاه:

دستگاه هایی که به صورت دستی کنترل میشوند، همچون جووی دارای دو غربیلک یکی برای بالا و پایین کردن تیغ اره و دیگری برای زاویه دادن به تیغ اره هستند. مکانیزمی کلاسیک و دقیق که بعضی از نجاران و مدیران تولید بیشتر با این مکانیزم موافق‌تر هستند. چون علاوه بر دقت مناسب هزینه های اضافی به دستگاه اعمال نمیکند. اما در مقابل مکانیزم الکتریکی برای تنظیم ارتفاع نیز دارای طرفداران خود می باشد. در بعضی از مدل ها همچون فلدر تمام تنظیمات تیغ اره به صورت برقی و با دقت صدم میلیمتر انجام میشود.

همچنین کنترل خط زن و موتور نیز از اینجا انجام میشود و کیفیت در ساخت آن از نکات بسیار مهم می باشد. تمام مدل های فلدر، کاوا و جووی و آلتندورف به لحاظ برد و تنظیمات تیغ اره در رده بسیار خوب و عالی قرار دارند. و دارای ایمنی بالا و استاندارد اتحادیه اروپا CE و آمریکا می باشند. در مقاله معرفی تیغ اره‌های پنل بُر کاربایدی لایکو leuco در مورد ویژگی‌های مهم تیغ اره‌ها صحبت کردیم که پیشنهاد میکنیم آن را بخوانید.

جمع بندی

در مقاله حاضر سعی شد تا اجزای مختلف دورکن چوب (دستگاه برش ام دی اف) و به طور همزمان تعدادی از محصولات گروه صنعتی آریو را با بیانی ساده معرفی و پیشکش صنعتگران عزیز کنیم. همچنین از دیدگاه سطحی و اندکی با چاشنی فنی به راحتی میتوان گفت که ماشین آلات  چوبی که توسط گروه صنعتی آریو تولید میشوند، چه در سطح اروپا همچون فلدر و آلتندورف و چه در سطح آسیا همچون کاوا و جووی دارای بهترین کیفیت و خدمات و همچنین بهترین شرایط فروش می باشند.